Anadolu Uygarlıkları - 2
HİTİTLER
Hitiitler, Anadolu’ya Kafkaslar üzerinden gelmişlerdir. Kuzey Avrupalı bir topluluk oldukları biliniyor. Neden göç ettikleri konusunda bilgi yoktur.
Anadolu’ya M.Ö 2100-2000 yılları arasında gelmişlerdir. Bir süre Anadolu’da yaşayan Hatti beyliklerine bağlı yaşamışlardır.
M.Ö 1650-1600 yıllarında Labarna adlı Hitit Kralı bölgedeki Hatti beyliklerini alarak Hattuşaş’ı başkent yapmıştır.
Hititlerin ilk kurulduğu yer Kızılırmak yayının içinde kalan Çorum, Yozgat illerinin topraklarıdır. Hititler zaman içinde Anadolu’nun diğer bölgelerine egemen olmuşlar. Suriye’yi ele geçirerek Mısırlılarla komşu olmuşlardır. Kral Subbililiuma zamanında en güçlü dönemlerini yaşadılar.
Kraliçelerine Tavana derlerdi. Kral ile kraliçe her konuda eşit söz sahibi idi.
Hititler, tarihte tarih yazıcısı olarak bilinirler. Hiyeroglif ve çivi yazısı kullanırlardı. Komşu ülkelerle ve ülke yöneticileriyle yapılan yazışmaları (tabletleri) arşivlerde biriktirmişlerdir.
Hititlerle Mısırlılar Kadeş Savaşında yenişemediler. Tarihin ilk yazılı antlaşmasını yaptılar. ( MÖ. 1295)
Hititler Üç dönem geçirmişlerdir.
Devlet dönemi, imparatorluk dönemi ve geç Hitit dönemi.
Geç Hitit döneminde Antep ve Suriye’de Kurulu Kargamış Krallığı öne çıkmıştır. Kargamış krallığının önemli kalıntıları Yesemek adlı yerden çıkarılmaktadır.
- Hitit kralı aynı zamanda başrahip, başyargıç gibi görevleri de üstlenmekteydi.
- Hitit toplumu; soylular, tüccarlar, zanaatkârlar, köylüler ve köleler olmak üzere beş farkı katmandan meydana gelmekteydi.
- Ülkenin en önemli geçim kaynağını tarımdan elde ettiği bilinmektedir.
- Anallar adı verilen kronolojik yıllıklar hazırlamışlardır. Hazırlanan bu belgeler metodolojik tarih yazıcılığın ilk örnekleri olarak kabul edilmektedir.
- Bu açıdan anallar; Hitit İmparatorluğu neleri icat etti? Sorusunun cevaplarından biri olacaktır.
- Evliliklerde, resmi nikâh uygulaması kullanılmıştır.
- Hitit ordularının büyük bir bölümü yayalardan meydana gelirdi ancak savaş arabaları da bu orduya eşlik ederdi.
- Hititlerde, heykelcilik ve kabartma sanatı gelişmiştir.
- Hitit İmparatorluğu’nda çok tanrılı bir din hâkimdir. Bu dönemde Anadolu için ‘’Bin Tanrı İli’’ tabiri kullanılmıştır. Hititler egemenlikleri altına aldıkları halkların tanrılarını da kendi inançlarına eklemişlerdir. Bu durum da imparatorluğun büyük bir hoşgörüyle farklı unsurları yönetmesini kolaylaştırmıştır.
- İnsan şeklinde düşünülen tanrıların en önemlileri Teşup ve karısı Hepet’tir..
- M.Ö. 1200’li yıllarda başlayan Ege göçleri sonunda zayıflayan Hititler dağılma sürecine girmişler ve M.Ö. 700 yılında Frigler tarafından yıkılmışlardır.
- Hititler Hattuşaş, Alacahöyük, Alişar, Kaniş (kültepe) , Sapinuva gibi önemli kentler bırakmışlardır.
