Anadolu Uygarlıkları-3
FRİGYALILAR
Avrupa içlerinden başlayan göç dalgası ile Anadolu’ya 1200 yıllarında geldiler.
Anadolu’nun o zamanki güçlü devleti Hititler’in yıkılmasına neden oldular.
Ankara, Eskişehir, Uşak, Afyon ve Kütahya illerimizin topraklarında yaşamışlardır
Frigler’in ne zaman devlet kurduğu bilinmiyor. Bilinen ilk kralları Gordias’tır. Başkent Gordion adını bu kraldan almıştır.
Gordias’ın kral oluşunun ilginç bir öyküsü vardır.
Frig kralı ölmüştür. Kralın hiç çocuğu yoktur. Bir kral seçmek için kent meydanında toplanırlar. Ama herkes kral olmak istediği için bir seçim yapamazlar.
Sonunda bir öneri gelir. Kentin kapısından ilk giren kişiyi kral seçelim.
Uygun bulunur. Başlarlar beklemeye.
Yoksul bir köylü olan Gordias arabası ile kente girer. Herkes bağırmaya başlar. “Yaşasın Kral Gordias! Yaşasın kralımız! Gordias’ı omuzlara alırlar.
Gordias şaşkındır. Ayakları yere değer değmez önce arabasını güvenceye alır.
Arabayı öyle bir düğümle bağlamış ki.
O düğümü kimse çözemez. Ta ki Büyük İskender kesene kadar.
Gordias’ın ne zaman öldüğü bilinmez.
Kaynaklara MÖ 708 de devletin başında Gordias oğlu Midas’ın bulunduğunu yazmaktadır.
Kral Midas dönemi Friglerin en güçlü dönemidir
Mitolojiye göre Midas’ın eşek kulaklı olduğu yazmaktadır.
Midas kulaklarını saklamaktadır. Kulak sözü edene ağır cezalar vermektedir.
Sakarya’da yıkanırken bir çoban Midas’ın kulaklarını görür, ama korkudan kimseye söyleyemez. Su kenarındaki kamışlara söyler bu sırrı.
Biri gider bu kamışlardan bir flüt yapar.
Üfledikçe flütten çobanın kamışlara söylediği “Midas’ın kulakları eşek kulaklarııı” sözleri ortama yayılmaya başlar. Böylece gerçeği herkes öğrenmiş olur.
Frigler ilk çengelli iğneyi yapan insanlar olarak biliniyor. Ayrıca yünden yaptıkları tapetes adındaki halıları günümüzde bile aynı adla üretilmektedir. Frigler yapılarında ve ev eşyalarında geometrik şekilli desenler kullanmışlardır.
Frigler’in en önemli geçim kaynakları tarım ve hayvancılıktır. Tarımı ve hayvancılığı korumak için ilk yasaları Frigler çıkarmışlardır.
Ana tanrıça Kibele’ye inanırlardı. Matar da denilen Kibele toprağın, bereketin ve doğurganlığın sembolüydü.
Friğya’da iki dil kullanılırdı. Frig dili ile Fenike dili.
Frigler’in kendi alfabeleri vardı.
Frigler Kafkasya’dan gelen Kimmerler’in akınları sonucu gücünü yitirdiler. Herodot Midas’ın oğlu olan Kral Adrastos’un komşu Lidya ‘ya sığınması ile Frigya’nın yıkıldığını belirtmektedir. Kesin bir yıkılış tarihi yoktur. Yaklaşık olarak MÖ 550- 650 yılları arası olabilir