Piyasalar Analizi (09 Eylül 2023)

Bu arada Dünya Sağlık Örgütü(DSÖ)’nün yaptığı açıklamada 31 Temmuz 2023 - 27Ağustos 2023 döneminde 1,4 milyonun üzerinde yeni Covid-19 vakası ile 1.800’ün üzerinde Covid-19 kaynaklı ölüm yaşandığını vakalarda yüzde 38 artış, ölüm oranında ise yüzde 50 düşüş yaşandığı rapor edilmiştir.

ABD Merkez Bankası(FED) Amerikan ekonomisi değerlendirmesi “Bej Kitap” raporunda temmuz ve ağustos aylarında ekonomik büyümenin ılımlı olduğu, istihdam artışının hafiflediği, fiyat artışlarının yavaşladığı, kar marjlarının da  bir çok bölgede düştüğü belirtilmiştir. Ağustos ayında toplantı yapmayan FED eylül ayının 19-20’sinde toplantı yapmayı planlamaktadır. Temmuz ayında yapılan faiz artışı ile 22 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 5,25-5,50 aralığına yükseltilmişti. Piyasaların tahmini ise Eylül ayında faizlerin sabit bırakılacağı yönündedir.

TÜİK’in açıkladığı ağustos ayı enflasyonunu yüzde 9,09 olup, yıllık enflasyonun ise yüzde 58,94 ile yılın zirvesine çıkmış, Enflasyon araştırma Grubu(ENAG)’ın açıklamasına göre ise aylık enflasyon yüzde 8,59, yıllık bazda ise yüzde 128,05 olduğu belitilmiştir.

BDDK açıklamalarına göre eylül başı itibarıyla bankacılık sektörünün kredi hacmi yükselmeye başlamış, 1-3 ay vadeli kredi faizleri yüzde 37,9’a, ortalama mevduat faizi 37,6 yükselmiştir. 1 Eylül itibarıyla kredi büyümeleri tüketici kredilerinde yüzde 22,9, ticari kredilerde yüzde 6,5 olarak kaydedilmiştir.

Bu hafta ekonominin 3 yıllık(2024-2026) yol haritası Orta Vadeli Proğram(OVP) açıklanmıştır. Yıllık büyüme tahminleri sırasıyla 2023 için yüzde 4,4,  2024 için ise yüzde 4’e, 2026’da ise yüzde 5 olarak öngörülmüş, enflasyon sene sonunda yüzde 65 ve 2024 sonunda yüzde 33 seviyesinde olacağı öngörülmüştür. Enflasyonun 2026 yılına kadar tek haneli rakamlara düşürüleceği öngörülmüştür. OVP’de yeralan parametrelere göre kur tahminleri ise yıllık ortalamada 2023 yılı 23,88, 2024 yılı için 36,78 olup, 2023 yılında ortalamada 23,88 olan dolar kurunun yıl sonu OVP hedefini yakalaması için yıl sonunu 30,40 seviyesinde bitirmesi gerekmektedir.

Cumhurbaşkanı OVP toplantısında sıkı para politikasının destekleriyle enflasyon tek hanelere getirilecek açıklamasını yapmıştır. 21 Eylül’de yapılacak PPK toplantısında faiz oranlarının ekonomistlerce artırılacağı tahmin edilmektedir. Ekonomistlerin tahminlerine göre ekim ve kasım aylarında da faiz artışı yapılarak yıl sonunda yüzde 35 seviyesinde politika faizi görme ihtimali vardır. ABD’li yatırım bankası JPMorgan TCMB faiz beklentisini yükselterek enflasyonla mücadelede sıkı para politikası için önceden yüklemeli faiz artışı beklediklerini açıklamış, yıl sonu yüzde 35, 2024 için yüzde 45 beklentilerini belirtmişlerdir.

Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK) ağustos ayı finanasal yatırım araçlarının değerlendirmesini yapmış olup, en yüksek getiri sıralamasına göre; BIST100 endeksi kazandırmış olup, ve dolar, mevduat faizi, külçe altın, DIBS yatırımcılarına kaybettirmiştir. Yıllık en yüksek reel getiri olarak incelendiğinde ise yine BIST100 endeksi ilk sırada yer almıştır.

OVP açıklamalarından sonra para piyasaları hızlı bir reaksiyon göstermemiş olup, BIST100 endeksi yukarı eğilimini sürdürüken, dolar/TL paritesi yukarı yönlü hareketini sürdürerek  26,84’e gelmiş, dolar endeksi 104,98 seviyesindedir. CDS risk primi 375-385 bandında dalgalanmaktadır. Yatırımcılar OVP’de açıklamaları yapılan uygulamalarla ilgili alınacak aksiyon planlarını ve yönlendirmelerle birlikte döviz rezervleri, bankacılık sektör verilerini beklemektedirler. İş dünyası temsilcilerinin değerlendirmesine göre OVP’nin piyasanın görmek istediği yol haritası olduğunu ve memnun olduklarını istişare edilerek oluşturulduğunu belirtmişlerdir.

Küresel pay piyasaları FED’in faiz artışının sonuna gelmediği endişeleri paralelinde karışık bir seyir sürerken, analistler işgücü piyasları verileri ve FED’in enflasyonla mücadelesinde kritik önem arzetmektedir.

“7 Eylül Aydınımızın Düşman İşgalinden Kurtuluşunun 101. Yıl dönümünü kutlar, başta Mustafa Kemal ATATÜRK olmak üzere topraklarımızın bağımsızlığı için can veren şehitlerimizi rahmetle, gazilerimizi saygıyla anıyoruz.”

Saygılarımla,

(merkoyun@gmail.com)