Piyasalar Analizi (27 Şubat 2023)

Ülkemizde 11 ili etkileyen tarihimizin en büyük can kaybına yol açan deprem ve artçıları bölgeyi sarsmaya devam ederken 20 Şubat’ta Hatay'da meydana gelen 6,4 ve 5,8 büyüklüğündeki depremlerle de yıkım daha da artmıştır. Depremin yaralarının sarılması için hem yurt içindeki birçok arama kurtarma ekibi hem de yurtdışındaki arama kurtarma ekipleri destek sağlamış, halkımızın ve kurumların bağışları ile depremin yaraları sarılması için çalışmalara başlanmış bazı ekonomistlere göre yeniden kurulumun direkt maliyetinin 50 milyar dolar civarında olabileceği tahmin edilmektedir. Ekonomist Mahfi Eğilmez; depremden etkilenen illerimizin 2022 yılı verilerine bakıldığında GSYH payının yüzde 9,3 ile 75 milyar dolar civarında olduğu, 2023 yılı GSYH'deki kaybın 21 milyar dolar civarında, ihracat geliri kaybının ise 7 milyar dolar civarında olabileceğini belirtmektedir.

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası(TCMB) PPK iki ay faiz oranını yüzde 9'da sabit bıraktıktan sonra Şubat ayında 50 baz puan indirime giderek politika faizini(bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı) yüzde 8,50'ye çekmiştir. Beklentiler 100 baz puan indirime gidileceği yönündeydi. Kurul karar açıklamasında; yaşanan felaketin etkilerinin en düşük seviyelere çekilmesi, uygun finansal koşulların oluşmasını sağlamak amacındadır.

Bölgemizde Rusya-Ukrayna savaşının birinci yılında jeopolitik riskler devam etmekte, gelişmiş ülke ekonomilerinde resesyon endişeleri sürmektedir. Bu çerçevede merkez bankaları nezdinde çeşitli çözüm üretme çabaları sürmekte olup, finansal piyasalarda yatırımcılar küresel enflasyonun etkileriyle birlikte piyasa hareketlerini izleyerek yön bulmaya çalışmaktadır. Durgunluk risklerine karşı merkez bankalarının yaptıkları faiz artışlarını azaltmaya devam edecekleri beklenmektedir.

Dolar endeksi 104,00 seviyesinde dalgalanmakta, Brent petroün 80-90 dolar seviyelerinde devam edebileceği düşünülmektedir. Ons altında ise 1.879-1.966 dolar arası direnç, 1.835-1.769 seviyelerinde ise destek beklenebilir.

FED'in para politikası toplantısında enflasyon riskinin devam ettiği, bu yüzden faizlerin bir süre daha yüksek seviyede olacağı açıklamalarının ardından ekonomistlere göre gelecek toplantılarda 25 baz puanlık artışların yapılabileceği, FED'in politika faizleri şu anda yüzde 4,50-4,75 seviyesinde iken para piyasaları oranın yüzde 5,25-5,5 seviyesine kadar çıkabileceğini fiyatlamaktadır.

TCMB bankalara 2023 başında getirdiği yurtdışı döviz transferlerinde bilgilendirme yükümlülüklerine uyulmaması gerekçesiyle (işlem tutarının yüzde 5'i) bankalara yak-laşık 600 milyon TL ceza niteliğinde ek ücret uygulamıştır.

10 Ocakta Resmi gazetede yayımlanan BDDK kararında bankaların net döviz pozisyonlarının öz kaynakları içindeki payının üst sınırı yüzde 20'den yüzde 5'e indirilmesi kararı ile bankalar döviz pozisyonlarını azaltmaya başlamışlar, bunun sonucunda gerek yurt dışı gerekse yurt içi tuttukları varlıkların gerilemesiyle 5 Kasım 2022'de 5 milyar dolar net döviz fazlası olan sektörün, 17 Şubat haftasında 1,5 milyar dolar net döviz pozisyon açığına döndüğü görülmüştür.

Türkiye İstatistik Kurumu ile TCMB'nin işbirliği tüketici eğilim anketi sonuçlarına göre Tüketici Güven Endeksi Şubat ayında yüzde 4,3 artarak 82,5'a yükselmiştir. TÜİK 2023 Ocak ayında TÜFE'de önceki yılın aynı ayına göre enflasyonu yüzde 57,68 ve on iki aylık ortalamalara göre ise yüzde 72,45 olarak açıklamıştı. Önümüzdeki hafta en önem-li verilerden bir tanesi Şubat ayı enflasyonu 03 Mart günü açıklanacak. TCMB'nin Şubat ayı piyasa katılımcıları anketine göre 12 ay sonrası enflasyon beklentisi yüzde 30,44'den, yüzde 30,75'e yükselmiş, yılsonu enflasyon beklentisi ise +3 puanlık yukarı yönlü revize edilmiştir.

Aydın ilinin TİM raporlarına göre ihracatçı firmaların kanuni merkezleri bazında ihracat performansına baktığımızda Ocak ayı ihracat rakamları 2021 yılında 52,7 milyon dolar, 2022 yılında 67,1 milyon dolar, 2023 yılında ise 69,4 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Aydın ili ürün ihracatında birçok firmanın kanuni merkezlerinin Aydın ili dışında olmasından dolayı mevcut ihraç edilen ülke çapında üretimde ve satımda birinci olduğu ürünleri kendi il kapsamına yazdıramamaktadır. Bunun için Aydın ili Ticaret ve Sanayi Odaları birlikte il içerisinde faaliyet gösteren firmalar nezdinde girişim-de bulunulmalıdır.

Ülkemizde yaşanan depreminin yaralarının sarılması amaçlı olarak her yönden hummalı bir çalışma içerisine girilmiş olup, herkes yardımlar yaparak desteklerine devam etmektedirler. Ülkemize geçmiş olsun vefat eden vatandaşlarımız için başsağlığı dilerim.

Saygılarımla,

(merkoyun@gmail.com)