Piyasalar Analizi 29 Ekim 2023

İsrail ile Hamas arasında 7 Ekimde başlayan çatışmaların ardından İsrail’in Gazze şeridine saldırıları insani krizi derinleştirmektedir. Bölgede sivil kayıpların arttığı, hayatını kaybedenlerin sayısının yaklaşık 6 bin kişiye, yaralananların sayısı 16 bin kişiye ulaştığı bildirilmiştir. Rusya - Ukrayna arasında da sıcak gelişmeler yaşanırken bölgede jeopolitik risklerin devam ettiği gözlenmektedir. Dünya Bankası Başkanı yaptığı açıklamayla İsrail-Filistin çatışmasının dünya ekonomisine ciddi darbe vuracağı uyarısında bulunmuştur.

ABD’de ise Birleşik Otomotiv İşçileri Sendikası(UAW) General Motors’un fabrikasında grev başlatmasıyla GM,Ford ve Stellantis dahil 45 bin otomotiv işçisi greve gitmiş bulunmaktadır. Buna rağmen ABD imalat PMI endeksi Ekimde beklentilerin üzerinde gerçekleşmiştir.  FED’in yüksek faiz oranlarını devam ettireceği beklentileriyle ABD 10 yıllık tahvil getirileri ilk kez yüzde 5’i aşmıştır.

Avrupa Merkez Bankası(AMB) Avrupa komisyonu, Euro bölgesi ekonomisinin önümüzdeki çeyreklerde durgunlukla karşı karşıya bulunduğu üzerinde durmaktadır. Almanya ekonomisinde de ekonomik faaliyet hacminin düşüşü birleşik PMI verilerinde art arda  dördüncü aya taşımasıyla ekonomide resesyonun yaklaştığı sinyalleri alınmaktadır. ECB’nin bu haftaki toplantısında da makroekonomik projeksiyonlar dikkate alınarak faiz değişikliği yapılmamış, indirim için henüz erken olduğu mesajı verilmiştir. ECB Ekim ayı toplantısında piyasa beklentileri paralelinde refinansman işlemleri faiz oranını yüzde 4,5’da, mevduat faizlerini yüzde 4’te, marjinal fonlama faizini ise yüzde 4,75’te sabit tutmuştur.

TCMB’nin Ekim ayı PPK toplantısında piyasa beklentileri paralelinde faiz artırımına giderek 500 baz puan artırmasıyla faiz oranı yüzde 30’dan yüzde 35’e çıkarmıştır. Son dönemlerde uygulanan sıkılaşmanın olumlu etkileri yapısal reformlarla da desteklenerek enflasyondaki düşüşün 2024 yılı ortalarında hissedilmeye başlayacağı beklenmektedir. Ekonomistler faiz kararı ile enflasyonla mücadeledeki kararlılığın devam ettiğini belirtmiş fakat sıkılaştırmanın etkilerinin hemen görülmeyeceğine dikkat çekmişlerdir.

Faiz artırımı paralelinde 1 Kasımdan itibaren kredi kartı faizleri ve ticari krediler faizlerinde de artış sözkonusu olacaktır. Kredi kartı faizlerinde referans faiz oranı yüzde 3,16’ya yükselecek olup, bu çerçevede aylık azami faiz oranı yüzde 3,71’e gecikme faiz oranı ise aylık yüzde 4,01’e yükselecektir. Ticari kredilerde ise üst limit 1,8’lik kat sayıya göre yüzde 69,3’ten yüzde 83’e, İhracat ve yatırım kedilerinde ise üst sınır yıllık yüzde 53,9’dan, yüzde 64,5 yükseleceği hesaplanmaktadır.

Altın ons fiyatı 2.006,45 dolar seviyesinde seyretmekte, brent petrol fiyatları ise 88,92 dolar seviyelerindedir. Dolar/TL paritesi ise 28,16 seviyesinin üzerinde tutunmuş, bu çerçevede gram altın 1.819,65.-TL. civarında fiyatlanmaktadır. BIST 100 endeksinde ise bu hafta jeopolitik mesajlarla sert satıcılı seyir devre kesicilerin çalışmasına neden olmuştur. Endeks haftanın son gününü 7.706,41 puandan tamamlamıştır.

Bilançolarda yıl sonunda enflasyon muhasebesi uygulamasının yapılacağı bu nedenle vergi matrahlarının 2024 yılında sektörlere göre şirketlerde etkilenmeler olacağı tahmin edilmektedir. TCMB ekim ayında mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranının azalarak 76,8’e gerilediğini açıklamıştır.

Wall Street önde gelen yorumcuları Merkez Bankalarının para politikaları, Orta Doğu’da tırmanmaya devam eden gerilimler ve ABD’deki seçimler, 2024 yılında küresel ekonomik piyasaların görünümü konusunda iyimser olunamayacağının sinyallerini vermektedir.

Ülkemiz çevresindeki jeopolitik gelişmeler, Euro bölgesinde yaşanan daralma kaynaklı sorunlar, Çin’deki yavaşlama eğilimi ekonomi için bir risk oluşturuken sıkılaşma adımlarının çok dikkatli atılması gerekmekte, firmalarında özellikle gelişmelere dikkat etmesi tavsiye edilmektedir.

Yatırımcıların odağında ortadoğuda devam etmekte olan jeopolitik gelişmeler çerçevesinde Merkez Banlarının alacakları kararlar, Petrol fiyatlarıyla, Altın ons fiyatı ve ABD’den gelecek veriler etkili olabilecektir.

“Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde kurulan Cumhuriyetimizin 100. Yılında ulusumuzun her bir ferdinin bayramını coşkuyla kutluyor, Türkiye Cumhuriyeti sonsuza dek ilelebet yaşayacaktır.”

Saygılarımla,

(merkoyun@gmail.com)