Piyasalar Analizi (13 Ocak 2024)

2024 yılında üçüncü yılına giren Rusya-Ukrayna savaşı uluslararası jeopolitik risk olarak ilgisini yitirmeye başlamış, ABD için de politika önceliğini kaybetmeye başlamıştır. İsrail-Hamas bölgesindeki riskler derinleşirken çatışmalar Ortadoğu’da siyasi bölünmelerin olabileceği şeklinde yorumlanmaktadır. Jeopolitik risklerin ortasında 2024 yılına ABD’deki baş-kanlık seçiminin de damgayı vurması beklenmektedir.

Dünya Bankası raporunda küresel resesyon riskinin azaldığını belirtmiş ancak jeopolitik gerilimlerin kısa vadede bölgede tehlikeler oluşturabileceği vurgusunu yapılmıştır.

ABD Merkez Bankası (FED) Aralık ayı toplantı tutanaklarında en önemli konu enflasyona yönelik yukarı risklerinin azalmasının etkisiyle 2024 yılında faiz indirimlerinin beklenebileceği mesajını vermiştir. Bununla birlikte 2023 yılının son toplantısında en yüksek olan politika faizini yüzde 5,25-5,5 seviyesinde tutmuş, 2024 yılında ise toplam 75 baz puanlık indirim öngörmektedir. Global piyasalar FED’in faiz indirim zamanlamasını takip edecekken faiz indirim hareketlerinin risk algısı piyasaların yönünü belirleyecektir.

 ABD imalat sektöründeki zayıf siparişler nedeniyle daralma devam etmektedir. 2024 yılında ise bu daralma eğiliminin kırılması ve yukarı yönlü hareketin başlaması tahmin edilmektedir.

Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) verilerine göre 2023 yıl sonunda enflasyon oranı yüzde 64,77 olarak, ENAGrup tarafından açıklanan verilere göre ise 2023 yılı TÜFE yüzde 127,21 olarak açıklanmıştır. Bu çerçevede 12 aylık ortalamalara göre işyerleri için kira artış tavanı yüzde 53,86, konutlar için belirlenen kira artış oranı ise yüzde 25 olarak Temmuz 2024 ayına kadar sabit bırakılmıştır. TÜİK’in açıkladığı gerçekleşen enflasyon OVP’ye göre sınırlı düşük gerçekleşmiştir.

Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Hafize Gaye Erkan New York kentinde düzenlenen 200’ü aşkın temsilcinin katıldığı yatırımcı günü etkinliğinde dezenflasyona ulaşma konusunda kararlı olduklarını belirtmiştir. Erkan aynı zamanda parasal sıkılık düzeyine önemli ölçüde yaklaşıldığını aralık ayında parasal sıkılaştırma hızını azalttıklarını kaydederek, parasal sıkılaştırma adımlarını en kısa zamanda tamamlamayı öngördüklerini vurgulayarak faiz arttırımlarının yakın dönemde duracağının mesajını vermiştir.

Dolar/TL paritesi 2024 yılına yukarı yönlü başlangıç yaparak ilk kez 30 TL. seviyesini görmüştür. Dolardaki kademeli yükseliş Moody’s ülkemiz kredi notu güncellemesini de beklemektedir. Dolar endeksi ise küresel piyasalarda güçlü bir başlangıç yaparak 102 bandını aşmıştır. FOMC toplantısına kadar endeks güç kazanarak 102,5-102,70 dirençlerine kadar gidebilir.

Dünya Bankası Türkiye’nin 2023’te yüzde 4,2, 2024’te yüzde 3,1, 2025 yılında ise yüzde 3,9 büyüyeceğini öngörmüştür.

2024 yılı için Bireysel Emeklilik Sistem’inde (BES) geçerli olacak devlet katkısı üst limiti asgari ücrette yapılan düzenleme ile 72.009.-TL. olmuş-tur. En yüksek devlet katkısından toplamda 240.030.-TL yatırarak yararlanabilirsiniz. Ayrıca BES katılımcıları birikimlerini teminat göstererek bankalardan bireysel kredi kullanabileceklerdir.

İŞKUR verilerine göre aralık ayında 209 bin açık iş ilanı bulunmaktadır. Bunların dağılımına bakıldığında güvenlik görevlisi, satış danışmanı, turizm ve otelcilik gibi hizmet sektöründeki işlerin yanı sıra, konfeksiyon işçisi ve diğer imalat elemanları olarak sıralanmıştır.

TCMB 2023 haziran ayından bugüne uyguladığı politika sonrasında enflasyon arzulanan seviyenin üzerinde seyretmeye devam etmektedir. Faiz artışlarına son verilmesi sonrasında bile bir süre piyasadaki yüksek faizler enflasyon düşene kadar devam edecek olup, bu durum üretici ve tüketiciler üzerinde baskı yaratmaya devam edecektir. Uluslararası Çalışma Örgütü (İLO)’nün Dünya İstihdam ve Sosyal görünüm raporunda küresel işsizlik oranının 2023 yılındaki yüzde 5,1’den, 2024 yılında yüzde 5,2’ye çıkması beklenmektedir.

Altının ons fiyatı 2.057 dolar seviyelerinde seyrederken, Brent petrol varil fiyatları ise 79,45 dolardan alıcı bulmaktadır. 2024 yılında faizler harekete geçerek güncel olarak TL mevduat faizleri yüzde 46, dolar mevduat faizleri yüzde 2,69’a, TL bazlı ticari kredi faizleri yüzde 53 civarında seyretmektedir. Kızıldeniz’deki artan gerilim ile ABD üretici fiyat endeksin-deki düşüş ile ons altın yükselerek 2059 dolara kadar yükselmiş, bu çerçevede gram altın da 1.992 TL. çıkmıştır.

Analistler, yurtdışı ve yurtiçinden gelecek verilerin takip edileceğini ona göre aksiyon alınması gerektiğinin belirtmektedirler.

Saygılarımla,

(merkoyun@gmail.com)