Piyasalar Analizi (28 Şubat 2024)
Artan jeopolitik gerilimler ve ekonomik endişeler uluslararası ticareti etkilemeye devam etmektedir.

Mesut Erkoyun - Emekli Bankacı
merkoyun@gmail.com - 0532 452 00 94Dünya Ticaret Örgütü’ne (DTÖ) göre bu gelişmelerden en fazla gelişmekte olan ülkeler etkileneceği tahmin edilmektedir. Üçüncü yılına giren Rusya-Ukrayna savaşında gelinen noktada, Ukrayna topraklarının yüzde 18’inin işgal altında olduğu, yaklaşık olarak 6,4 milyondan fazla Ukrayna vatandaşının mülteci konumunda komşu ülkelerde bulunduğu, ekonomik destek konusunda ise hem Avrupa Birliği hem de ABD destek paketleriyle Ukrayna’ya maddi destek sağlandığı biliniyor. İsrail-Filistin savaşında ise ateşkes için Paris’te müzakerelerin devam ettiği belirtilmektedir.
Mali Eylem Görev Gücü (FATF) kara para aklama konusunda riskli kabul edilen ve 20’den fazla ülkeyi içeren “gri Liste” ülkelerini yakından izlemekte olup, 2021 yılında gri listeye giren Türkiye’nin Haziran ayında yapılacak genel kurulda bu listeden çıkarılabileceği tahmin edilmektedir. Genel olarak mali soruşturmaların ve uluslararası iş birliğinin artırılması sanal varlık düzenlemelerinin uluslararası standartlara uyumlu hale getirilmesi gibi değerlendirmeler içermektedir.
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) Şubat ayı toplantısında sekiz ay aradan sonra ilk defa politika faizini yüzde 45’te sabit bırakma kararı vermiştir. Açıklamalarda “Para politikasında kararlı duruş, dezenflasyonun ana unsurlarından olan Türk Lirası reel değerlenme sürecine katkı vermeyi sürdürecektir.” denilmiştir. Merkez Bankasının attığı adımlar sonrasında mevduat faizleri son üç haftada yükselişe geçerek geçen hafta 1-3 ay vadeli TL’de en yüksek getiri kur korumaları mevduattan TL mevduata dönüşüm mevduat olmak üzere yüzde 52’ye kadar yükselmiştir. Normal mevduatlarda ise yüzde 40-45 aralığında bulunmaktadır.
Bu durum gösteriyor ki bankaların Türk Lirası mevduata uyguladıkları faiz oranı TÜİK açıkladığı enflasyonun 20 puan altında seyretmektedir. Bu yüzden TL mevduata talebin zayıf, dövize olan talebin ise artmaya devam ettiği gözlenmekte, dolar/TL ve Euro/TL paritesinde yeni rekor seviyeler görülmektedir. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV)’ın yayımladığı Para Politikası Değerlendirme raporunda enflasyondaki artışa dikkat çekilmiş, yeni sıkılaştırma hamlelerinin yapılması gerekliliğinin altı çizilmiştir.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonunun Ankara’da yaptığı araştırmaya göre dört kişilik bir ailenin şubat ayında açlık sınırı 18.973.-TL. yoksulluk sınırı ise 52.375.-TL. yükselmiş, yoksulluk sınırı son bir yıllık dönemde 23.812.-TL. artış kaydetmiştir.
2024-2028 yıllarında Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından uygulanacak planlı üretim ve teşviklerle maliyet, üretim planlaması, bölgesel olarak üretimin nerede ve nasıl yapılacağı konusunda üretim modeli oluşturulmuştur. Bu çerçevede hayvancılık ve diğer tarın ürünleri üretiminde verilecek teşvikler ilave olarak revize edilmiştir.
Ons altın fiyatlarının yukarı yönlü hareketi ve dolar/TL paritesinin 31,12 seviyesine gelmesi, gram altın fiyatlarının 2.000.-Tl üzerinde tutunmasını sağlamış durumdadır. BIST100 endeksi 9.300 üzerinde hareketlerine devam etmekte yeni halka arzlar açıklanmaktadır. Yatırımcıların, araştırarak ve finansal okuryazarlık kazanarak yatırım yapmalarını tavsiye ediyorum.
Piyasalar şubat ayı son günlerinde yoğun veri gündemlerinden büyüme, dış ticaret verileri ve enflasyon rakamlarını takip edecek.
Bölgemizde jeopolitik risklerin devam ettiği günümüzde Mart ayı sonunda yapılacak yerel seçimler ve dünya piyasalarındaki durağanlık endişeleri yatırımcıların odağında olmaya devam edecektir.