Piyasalar Analizi (13 Ağustos 2024)

Orta Doğu’da devam eden krizin yarattığı türbülans finans piyasalarının gündeminde devam etmektedir. Merkez Bankaları ve yönetimlerin enflasyonu önleme ve piyasaları canlandırma çabaları beklenilen şekilde sonuçları sağlayamadı.

ABD’de hane halkı borçlanmasının hızla artmaya devam ettiği ikinci çeyrekteki artışla birlikte 17,8 trilyon dolara ulaştığı açıklanmıştır.

Japonya’da faiz kararı, ABD’de ekonomik durağanlık endişeleri küresel piyasalarda aşırı dalgalanma-ya yol açmıştır. Borsa İstanbul’da ‘da devre kesici sistemi devreye girerek pay piyasalarında işlemler geçici durmuştur.

Dünya petrol piyasasında Brent petrol fiyatlarının dengelenmesi nedeniyle hem OPEC hem de OPEC dışı ülkelerde üretim kısıtları devam etmektedir. Günlük 400 bin varilden fazla azalması beklenmektedir. Brent Petrol varil fiyatlarının 79,49.-dolar civarında seyrederken bu yıl ortalama fiyatların 84,44 dolar seviyelerinde olacağı tahmin edilmekte, küresel tüketimin ise günlük 102 milyon varil civarında olduğu belirtilmektedir.

TCMB sıkı para politikası duruşunu destekleme amaçlı kredi büyümesi için aldığı zorunlu karşılık uygu-lamasına karşın, 2 Ağustos haftasında döviz kredilerinde 1,3 milyar dolar artış gerçekleşmiştir. Yabancı para krediler için Temmuz 2024 ayı ortasında yüzde 2 olan büyüme sınırı yüzde 1,5 indirilmiştir. TCMB başkanı yılın üçüncü enflasyon raporu açıklamasında tahminlerde değişikliğe gitmeyerek 2024 yılı tahmini yüzde 38, 2025 tahmini yüzde 14, 2026 tahminini ise yüzde 9 seviyesinde bırakıldığını açıklamıştır.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) büyümenin öncü göstergelerinden olan sanayi üretim verilerinin yıllık bazda yüzde 4,7 azalarak Şubat 2023 ayından buyana en büyük düşüşünü kaydettiğini açıkladı. İmalat sektörü ise son bir yılda yüzde 6,9 daralmıştır. TÜİK temmuz ayında yıllık bazda enflasyonu yüzde 61,78 oranında, Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG)’ın hesaplamalarına göre ise E-TÜFE’nin yıllık bazda yüzde 100,88 artış gösterdiği açıklanmıştır. Enflasyon verilerinin açıklanmasının ardından konut ve işyerleri için kira artış oranı yüzde 65,93 olarak belirlenmiştir.

İTO başkanı geçen hafta yaptığı açıklamalarda; küresel büyümenin baskılanmaya devam ettiği, kur ile enflasyon arasındaki makasın koptuğu, bu yüzden döviz kurları ile enflasyon arasında dengeli bir korelasyon sağlanması beklendiğini belirtmiştir. Kur ile enflasyon arasındaki makas kur aleyhine 50 puana yaklaşması dikkat edilmesi gereken önemli bir durumdur.

KOSGEB  2024-2028 strateji planı çerçevesinde girişimci destek programı limitini 2 milyon TL’ye çıkarmıştır. Girişimci destek programı çerçevesinde Aydınlı girişimcilerin hazırlanan projeleri değerlendirmiş, 12 adeti merkez değerlendirmesine alınmıştır. Son üç yıl içinde açılmış işletmeler 2. Çağrı dönemi için imalat yapan, teknoloji üreten, telekomünikasyon sektöründeki işletmelerin başvuruları 30 Ağustos 2024 tarihine kadar beklenmektedir.

Aydın ili 2024 yılı ihracat rakamı TÜİK haziran sonu verilerine göre altı aylık 833.718.079 dolara ulaşmış, illere göre sıralamada 22. sırada olup, ülkemiz ihracatında yüzde 0,62 pay almaktadır.

BIST 100 endeksi 9.804 seviyelerinde, Brent petrol fiyatları 81,71 USD, Altın’ın ons fiyatı 2.460,90 dolar, dolar/TL paritesi 33,55 seviyesinde, Euro/TL paritesi 36,67 TL seviyesindedir.

Borsalarda yaşanan sert düşüşlerin beklenmedik olaylar olmadığı, bunların ekonomilerde doğabilecek sorunların habercisi olabileceği şeklinde yorumlanabileceği değerlendirilmektedir.

Küresel piyasalarda aylık ve yıllık ÜFE açıklamaları, uluslararası piyasalarda açıklanacak makro verilerle birlikte, yurt içinde hazine ihaleleri, ödemeler dengesi istatistikleri, merkezi yönetim bütçe dengesi ile birlikte uluslararası rezervler ve döviz likiditesi açıklamaları yatırımcıların odağında olup, değerlendirilmelidir.

Saygılarımla,

(merkoyun@gmail.com)