Piyasalar Analizi (14 Aralık 2023)

İsrail-Filistin savaşında Gazze’de toplam hayatını kaybedenlerin sayısının yaklaşık 17,7 bin kişiye ulaştığını açıklayan Birleşmiş Milletler (BM) yetkilileri 2 milyon nüfuslu Gazze nüfusunun hemen hemen tamamının yerlerinden edildiğini belirtmiştir. BM Güvenlik Konseyi üyelerinden kesin ateşkes talep etmelerini istemişlerdir.

ABD’de Michigan Üniversitesi Tüketici Güven Endeksinin özellikle enflasyondaki beklenen iyileşme sonuçlarının göstergesi olarak 69,4’e yükselmiştir. ABD’de FED’in faiz yönlendiricisi olabilecek kasım enflasyonu beklentiler paralelinde yıllık olarak yüzde 3,1 olarak gerçekleşmiştir. Altın ons fiyatları ise enflasyon verisine 1.988 dolardan 1.997 dolar seviyesine çıkarak tepki vermiştir. Sıkılaştırma politikalarıyla yıllık enflasyon kontrol altına alınmışsa da FED’in hedefi olan yüzde 2’nin üzerindedir. FED 2023 yılı son politika faizini 5.25-5.50 aralığında sabit bıraktığını açıkladı. Faiz kararı açıklandıktan sonra ons altın 2.038,67 dolar seviyesine kadar yükseldi.

Petrol ihraç eden ülkeler örgütü (OPEC) Rusya ve Suudi Arabistan öncülüğünde günlük 1,3 milyon varil kesintiye ek olarak 2,2 milyon varil gönüllü kesinti üzerine anlaşmaya varıldığını açıklamıştır. Brent petrol varil fiyatı son altı ayın en düşük seviyesi olan 72 dolara ka-dar geriledikten sonra faiz kararı sonrasında 75,48 dolara yükselmiştir.

Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşu Fitch Ratingsin yaptığı çalışmaya göre Küresel ekonominin 2024 yılında yüzde 2,1 seviyesinde büyüme kaydedebileceğini, Türkiye ekonomisinin de yüzde 2,5 seviyesinde büyüme kaydedebileceğini öngörmektedir. Parasal sıkılaştırma önlemlerinin etkilerinin henüz hissedilmediğini 2024 yılında küresel büyüme üzerinde yansımalarının görülebileceği belirtilmektedir.

Rusya-Ukrayna arasındaki sıcak gelişmeler devam ederken İsrail-Filistin savaşı ile 1.810 dolar seviyelerinden yükselişe geçen ons altın destek seviyesi olan 2.100 dolar sınırını geçmiştir. Altın hafta başında ons fiyatı 2.070 doları görmüş, 2.000 dolar üzerinde tutunmaya çalışmaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre Aralık ayı başı itibarıyla toplam rezervler 140,1 milyar dolarla zirve yapmıştır.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) açıklamalarına göre 2023 yılını toplam 355 milyar dolar mal ve hizmet ihracatı ile ihracat rekoru kırarak kapatacağız. Kasım ayında 23 milyar dolar ihracat yapıldığını ve bunda ürün ve pazar çeşitliliğinin etkileri, teknoloji imkanlarını kullanarak, inovasyon yaratılarak gerçekleştiği vurgulanmıştır.

TCMB faiz kararı sonrasında bankaların mevduat faizleri yükselerek yüzde 49,3 seviyesine ticari kredi faizleri 21 yılın zirvesine çıkarak yüzde 52,19, bireysel kredi faizleri ise 61,3 seviyesine yükselmiştir. Kredi ve mevduat faizlerinde yukarı yönlü ivme devam etmektedir.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) kasım ayı enflasyonunun yüzde 3,28, yıllık enflasyonun ise yüzde 61,98 olarak gerçekleştiğini açıklamıştır. Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) ise aylık bazda enflasyonun yüzde 5,58, yıllık bazda ise yüzde 129,27 olduğunu açıklamıştır. İstanbul Ticaret Odası (İTO) ise İstanbul’da aynı dönemde perakende fiyatların yıllık bazda yüzde 73,89 olarak gerçekleştiğini açıklamıştır. Bu sonuçlar enflasyonun düşüş trendine girmediğini göstermektedir.

OECD’in Türkiye’nin enflasyon ve büyümesi için yapılan değerlendirmede üye ülkeler arasında en hızlı büyüyen 2. Ülke konumunda olunduğunu, ancak yüksek enflasyona sahip olunması nedeniyle büyümeden ödün verilmeden enflasyon ile mücadele edilmesinin gerektiğini belirtmektedir.  Sağlıklı bir ekonomiye sahip olmak için öncelikle enflasyonun kontrol altına alınması, bunun içinde sıkı para politikası uygulanması gerektiği ifade edilmektedir.

Ekonomi yönetiminin yapmış olduğu açıklamalara göre hazirandan bugüne yapılan çalışmaların olumlu sinyallerinin alınmaya başladığı görülmektedir. Ekim ayı verilerine göre cari işlemler 186 milyon dolar fazla vermiş, işsizlik oranı yüzde 8,5’a gerilemiş, sanayi üretim endeksi de yıllık bazda yüzde 1,1 artış kaydetmiş, CDS puanı ise 334 puana gerilemiştir. TÜİK açıkladığı işsizlik verilerine göre 15-24 yaş grubunda genç nüfusun işsizlik oranı yüzde 16,3 olması dikkat çekmektedir.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) enflasyon muhasebesi konusunda bankalar, finansal kiralama, faktöring, finansman, tasarruf finansman ve varlık yönetim şirketlerinde enflasyon düzeltmesi uygulanmayacak açıklamasında bulunmuştur. Bunun yanında bankalarla ilgili sermaye yeterliliği ölçümünde kredi riski hesaplamasında 2024 başından itibaren 26 Haziran 2023 döviz kurunun kullanılacağını duyurmuştur.

Merkez Bankalarının enflasyonla mücadele kapsamında faiz oranlarını artırması, tahvil faizlerinin artması, finansal koşulların sıkılaşmasına neden olarak şirketlerin fonlama maliyetlerinin yükselmesine neden olmuştur. Rusya-Ukrayna ve İsrail-Filistin arasındaki sıcak savaşın neden olduğu jeopolitik gerginlikler borçlu şirketlerin temerrüt riskini artırmaktadır.

Yatırımcıların odağında Rusya-Ukrayna ve İsrail-Filistin bölgesindeki sıcak gelişmeleri yakından izlerken FED ve Avrupa Merkez Bankalarının sıkılaştırma için attığı adımlar, ons altın fiyatlarındaki dalgalanmalar ile Brent petrol fiyatlarındaki gelişmeler olmaya devam edecektir.

Saygılarımla,

(merkoyun@gmail.com)